Thẻ vé liên thông: Bước đột phá trong phát triển giao thông công cộng

Hướng tới hệ thống giao thông công cộng, văn minh

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, việc triển khai thẻ vé thông minh không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà còn là chiến lược quốc gia. Việc tích hợp trong thanh toán vé giúp giảm thiểu thủ tục, đồng thời nâng cao tính an toàn và tiện lợi, liên thông, hướng tới một hệ thống giao thông công cộng văn minh, hiện đại và kết nối toàn quốc.

Được đánh giá là một trong những địa phương đi đầu hiện thực hóa hệ thống thẻ vé điện tử liên thông, hiện Hà Nội đã triển khai hệ thống vé điện tử liên thông đa phương thức, giúp người dân sử dụng xe buýt nhanh chóng, thuận tiện hơn. Khi sử dụng vé điện tử, người dân không cần đến điểm đăng ký mà có thể thực hiện mua vé, gia hạn hoàn toàn trực tuyến.

Bà Trần Thị Phương Thảo, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội cho biết: Hệ thống thẻ vé điện tử liên thông là phần lõi quan trọng nhất trong một nền tảng triển khai hệ thống giao thông thông minh thành phố. Hệ thống vé điện tử bảo đảm kết nối liên thông với tất cả các loại hình giao thông công cộng và có thể kết nối với những dịch vụ giao thông thông minh khác như dịch vụ bến bãi đỗ xe thông minh…

Như vậy, vé điện tử liên thông góp phần xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiện đại, giúp việc di chuyển thuận tiện hơn, khuyến khích người dân sử dụng, giảm ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường.

Vé điện tử liên thông góp phần xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiện đại, giúp việc di chuyển thuận tiện hơn

Theo bà Trần Thị Phương Thảo, từ ngày 28/11/2023 đến nay, thành phố Hà Nội bắt đầu thí điểm thẻ vé điện tử liên thông đa phương thức trên 25 tuyến xe buýt với nhiều loại hình tuyến, nhiều loại sức chứa, độ bao phủ rộng (gồm các tuyến xuyên tâm, tuyến nội thành, ngoại thành), bảo đảm tính phổ quát chung cho hệ thống nhằm tạo điều kiện thuận lợi và tiền đề cho việc đánh giá khi kết thúc thí điểm.

Ngoài việc phát hành thẻ vật lý điện tử (thẻ gắn chíp), từ tháng 4/2024, Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội đưa vào vận hành ứng dụng "Thẻ vé giao thông Hà Nội" với hình thức thẻ vé QR động (thẻ ảo), áp dụng đối với thẻ vé tháng và thẻ miễn phí đi xe buýt nhằm tạo thuận lợi cho hành khách cũng như tiết kiệm chi phí phát hành thẻ vật lý. Thẻ vé tháng ảo có thể sử dụng không cần internet (offline) phù hợp với mọi hành khách.

Đánh giá tích cực việc ứng dụng thẻ vé ảo, em Nguyễn Hương Ly, sinh viên năm thứ ba, trường Đại học Giao thông Vận tải chia sẻ, với sinh viên, việc tải ứng dụng và sử dụng dịch vụ khá dễ dàng, thuận lợi, dễ sử dụng. Với Ly hài lòng nhất là ở nhà vào bất cứ thời gian nào cũng có thể đăng ký làm thẻ để sử dụng mà không phải ra điểm giao dịch. Khi đi xe buýt, không cần phải mang theo thẻ giấy mà chỉ cần quét mã QR, không còn nỗi lo quên hoặc mất thẻ.

Đề xuất nhân rộng mô hình này cho toàn mạng lưới vận tải hành khách công cộng

Có thể khẳng định, hỗ trợ nhiều loại hình thẻ, vé điện tử khác nhau trên một hệ thống duy nhất đem đến đa dạng lựa chọn dành cho khách hàng khi sử dụng thẻ, vé điện tử... giúp giảm lượng rác thải và góp phần bảo vệ môi trường, đồng thời đơn giản hóa và tiết kiệm chi phí trong công tác bán, kiểm soát thẻ, vé.

Cùng với đó khắc phục tối đa thất thoát doanh thu; giảm thiểu việc gian lận vé cũng như tình trạng vé giả; hạn chế rủi ro thu phải tiền rách…, góp phần minh bạch cho các nhà cung cấp dịch vụ giao thông công cộng.

Từ kết quả thí điểm, Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội đã đề xuất Sở Giao thông vận tải Hà Nội báo cáo UBND thành phố Hà Nội triển khai hệ thống thẻ vé điện tử liên thông đa phương thức cho toàn mạng lưới vận tải hành khách công cộng.

Với vai trò là một trong những địa phương tiên phong, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa hệ thống thẻ vé điện tử liên thông

Hệ thống được xây dựng theo mô hình gồm 5 cấp, đáp ứng quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật; được triển khai liên thông cho toàn bộ hệ thống vận tải hành khách công cộng có trợ giá, bảo đảm khả năng tương thích và tích hợp mở rộng thanh toán liên thông với các loại hình giao thông công cộng khác nhau trong giai đoạn trước mắt và lâu dài.

Quy mô triển khai hệ thống gồm 128 tuyến xe buýt có trợ giá (bao gồm tuyến buýt nhanh BRT) đang khai thác vận hành trên địa bàn thành phố hiện nay, 2 tuyến đường sắt đô thị (tuyến số 2A đoạn Cát Linh - Hà Đông và tuyến 3.1 đoạn Nhổn - Ga Hà Nội) và sẵn sàng mở rộng quy mô đáp ứng cho các tuyến mở mới.

Dưới góc độ cơ quan quản lý, ông Đỗ Việt Hải – Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hà Nội nhấn mạnh: Hà Nội đã sớm đặt mục tiêu xây dựng hệ thống thẻ vé thông minh, dựa trên nhu cầu thực tế và chính sách không dùng tiền mặt trong giao thông công cộng. Không dừng lại ở kết nối nội đô, hệ thống này còn có khả năng liên kết với các dịch vụ khác như thu phí tự động, bãi đỗ xe và các loại hình vận tải trong tương lai.

Với vai trò là một trong những địa phương tiên phong, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa hệ thống thẻ vé điện tử liên thông. Để làm được điều này, Hà Nội đã ban hành nhiều quyết định cụ thể, đáng chú ý là Quyết định 3680/QĐ-UBND (7/2024) và Quyết định 6936/QĐ-UBND phê duyệt Đề án Giao thông thông minh. Theo đó, thành phố sẽ chính thức khai trương hệ thống vé liên thông bằng hình thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin từ ngày 2/9/2025.

Không những vậy, hệ thống thẻ vé mới áp dụng tiêu chuẩn bảo mật VCCS - một bộ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa được hỗ trợ bởi NAPAS. Nhờ đó, thẻ ngân hàng, ví điện tử, thậm chí cả căn cước công dân có thể tích hợp vào hệ thống vé, đưa Hà Nội trở thành hình mẫu đô thị thông minh.