Đóng thuế chậm bị phạt thì cũng phải phạt hoàn thuế chậm

Thảo luận về dự thảo Nghị quyết liên quan đến chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT), đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho biết, hiện nay vẫn còn tình trạng một số cơ quan Nhà nước, sử dụng vốn ngân sách nhưng lại nợ khoản thuế VAT của doanh nghiệp.

Nghĩa là khi cung cấp dịch vụ hoặc thi công cho các Ban Quản lý dự án thuộc các tỉnh, doanh nghiệp ứng trước tiền thuế VAT. Nhưng đến lúc thanh toán, các Ban Quản lý lại không có nguồn để hoàn phần VAT, dẫn đến việc doanh nghiệp vừa không được trả tiền, vừa bị truy thu hoặc treo hoàn thuế ở địa phương khác.

Đại biểu Huân nêu rõ không phải do các cơ quan ở địa phương tắc trách mà do khi xây dựng các danh mục dự án, bố trí vốn thì không bố trí khoản VAT, các cơ quan chỉ nghĩ tổng mức đầu tư thực tế cho công trình chứ không nghĩ Nhà nước phải đóng VAT, phải trả VAT cho doanh nghiệp để doanh nghiệp nộp VAT cho cơ quan Nhà nước khác.

“Năm nào cũng có câu chuyện này, số tiền không lớn nhưng địa phương không bố trí vốn và đã không bố trí vốn thì các Ban Quản lý dự án cũng chịu, người ta không thể nào có tiền, kể cả chỉ một vài trăm triệu đồng nhưng người ta không thể cơ cấu lấy đâu ra tiền để trả doanh nghiệp. Khoản nợ cứ kéo dài từ năm nọ đến năm kia, có khi đến 7-8 năm”, ông Huân chia sẻ.

Do đó, ông Huân cho rằng, nếu không có biện pháp rõ ràng thì càng giảm thuế VAT càng khiến doanh nghiệp bị chậm hoàn nhiều hơn do gia tăng áp lực ngân sách, tạo một vòng luẩn quẩn mệt mỏi cho khối tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

"Để khắc phục tình trạng này, đề nghị Quốc hội cần bổ sung quy định rõ ràng về trách nhiệm và thời hạn hoàn thuế, đi kèm chế tài xử lý nếu cơ quan chức năng vi phạm thời hạn hoàn trả. Chỉ như vậy mới có thể tạo sự công bằng và minh bạch giữa Nhà nước và doanh nghiệp", đại biểu kiến nghị.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình).

Cũng nói về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) cũng đề nghị Quốc hội quy định rõ trách nhiệm của cơ quan thuế, nhất là trong việc hoàn thuế.

Theo ông Thân, hiện nay nhiều doanh nghiệp phản ánh thực trạng thu thì rất nhanh, nhưng hoàn lại rất khó, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp gặp khó khăn về dòng tiền, việc này gây ra sự thiếu công bằng và thiếu minh bạch trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước, làm gia tăng sự bức xúc và hoài nghi trong cộng đồng doanh nghiệp.

“Doanh nghiệp đang bức xúc vì khi thu thuế thì rất dễ, nhưng lúc hoàn thuế lại rất khó. Tôi nghĩ trách nhiệm này phải sòng phẳng về mặt luật pháp. Khi doanh nghiệp chậm nộp thuế thì bị phạt, vậy khi cơ quan thuế chậm hoàn thuế cho doanh nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm tương tự”, ông Thân nêu quan điểm.

Làm rõ vấn đề mà các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, theo quy định của Luật Quản lý thuế, hiện nay có 2 nhóm trường hợp hoàn thuế:

Nhóm thứ nhất là hoàn thuế trước, kiểm tra sau: Với những doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện, cơ quan thuế hoặc hải quan sẽ thực hiện hoàn thuế nhanh chóng, thủ tục rút gọn.

Nhóm thứ hai là kiểm tra trước, hoàn thuế sau: Đối với các trường hợp cần xác minh hồ sơ, cơ quan chức năng có tối đa 40 ngày để kiểm tra chứng từ và hoàn thành việc hoàn thuế.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa nhận thực tế vẫn có những trường hợp bị kéo dài, gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu vốn đang chịu áp lực lớn về vốn lưu động.

“Chúng tôi ghi nhận phản ánh của đại biểu và cộng đồng doanh nghiệp. Bộ Tài chính sẽ chấn chỉnh, chỉ đạo quyết liệt để bảo đảm thời gian hoàn thuế được thực hiện nhanh nhất có thể, đúng quy định, minh bạch và công bằng”, ông Thắng khẳng định.