Thuế nhập khẩu ô tô giảm: Giá xe liệu có hạ?

Theo Nghị định số 73, từ 31/3, ô tô nhập khẩu có mã HS 8703.23.63 và 8703.23.57 sẽ có mức thuế nhập khẩu giảm từ 64% xuống còn 50%; ô tô nhập khẩu có mã HS 8703.24.51 cũng giảm từ 45% xuống 32% để thống nhất mức thuế của 3 mã HS này.

Tại Việt Nam, những dòng xe thuộc 3 nhóm trên không nhiều, chủ yếu là xe sang và một vài dòng cỡ lớn của các hãng phổ thông. Như vậy, Nghị định 73 tác động không lớn đến thị trường ô tô Việt nói chung bởi những mẫu xe trong diện hưởng thuế nhập ưu đãi có số lượng khá ít và chủ yếu từ Mỹ, ví dụ như các dòng của Jeep hay Mercedes và một số ít các mẫu xe của Lexus nhập từ Nhật Bản.

Trong khi đó, các dòng xe nhập từ khu vực Đông Nam Á như Toyota Camry, Fortuner vốn đã được hưởng thuế nhập khẩu 0% từ năm 2018 theo Hiệp định ATIGA. Do đó, việc giảm thuế lần này không tác động đến nhóm xe này. Còn với xe nhập từ Nhật Bản, thuế nhập khẩu hiện ở mức 45% theo CPTPP, nhưng một số mẫu xe có dung tích động cơ trên 3 lít, dẫn động hai cầu như Toyota Land Cruiser, Lexus GX, LX sẽ được hưởng thuế nhập khẩu chỉ còn 32% theo Nghị định 73.

Lý thuyết cho thấy, khi thuế nhập khẩu giảm từ 64% xuống 50%, giá xe sau khi tính cả thuế tiêu thụ đặc biệt và VAT có thể giảm khoảng 8,6%. Điều này đồng nghĩa với việc một mẫu xe giá 1 tỷ đồng có thể giảm 86 triệu đồng nếu các yếu tố khác không thay đổi. Thế nhưng, trên thực tế, giá xe khi đến tay người tiêu dùng lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như biến động tỷ giá, chi phí vận chuyển, marketing, lợi nhuận của hãng và đại lý.

Nếu cùng một đời xe và thời điểm nhập khẩu không quá cách biệt thì giá xe có thể giảm khi thuế nhập khẩu hạ. Tuy nhiên, nếu mẫu xe đó thuộc bản nâng cấp hoặc thế hệ mới với nhiều trang bị hơn, giá có thể không giảm, thậm chí còn tăng.

Chưa hết, chi phí vận chuyển cũng ảnh hưởng rất nhiều đến giá xe. Chẳng hạn như trong giai đoạn 2022 - 2023, xung đột giữa Nga và Ukraine leo thang khiến chi phí vận chuyển bằng tàu biển từ Mỹ về Việt Nam đã tăng gấp 2-3 lần. Điều này khiến giá xe nhập khẩu tăng đáng kể.

Hiện tại, xe nhập khẩu đang ngày càng chiếm tỷ trọng lớn tại thị trường ô tô Việt Nam. Nếu như năm 2021, doanh số xe nhập khẩu chỉ đạt 130.404 xe, thì đến năm 2024, con số này đã tăng lên 171.571 xe, tương đương tốc độ tăng trưởng 34%, cao hơn đáng kể so với mức tăng 12% của xe lắp ráp trong nước. Xu hướng này chủ yếu đến từ việc ngày càng nhiều thương hiệu ô tô nước ngoài gia nhập Việt Nam, với phần lớn xe được nhập khẩu nguyên chiếc.

Theo thống kê từ Cục Hải quan, khoảng 77% lượng xe nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu đến từ Indonesia và Thái Lan, hai quốc gia có tỷ lệ nội địa hóa linh kiện sản xuất xe trên 80% và hưởng thuế nhập khẩu 0%.

Dù tác động trước mắt của Nghị định 73 lên giá xe nhập khẩu không quá lớn, nhưng về dài hạn, nhiều hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, UKVFTA sẽ giúp thuế nhập khẩu xe từ các quốc gia khác tiếp tục giảm dần. Theo lộ trình, thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ nhiều thị trường sẽ giảm về 0% vào năm 2029 - 2030. Khi đó, giá xe nhập khẩu sẽ có cơ hội giảm mạnh hơn, tạo ra sức cạnh tranh lớn hơn so với xe lắp ráp trong nước.